Dzień Kultury Francuskiej Drukuj

 

 

„Ethnos – kultury świata” cyklicznie odbywa się w Światowidzie wiosną. W ubiegłych latach przybliżaliśmy Wrocławianom Indie, Skandynawię oraz świat kultury iberoamerykańskiej. Tegoroczny - Dzień Francuski (19 czerwiec 2007 r.), miał trochę inny charakter. Zaprezentowaliśmy bowiem publiczności Francję nie taką jaką wszyscy znamy, ale taką jakiej dziś już nie ma - Francję dawną, królewską i dworską.

Wrocławianie mieli okazję poczuć się jak na prawdziwym królewskim balu w czasach Ludwika XIV, oglądając w Oratorium Marianum na Uniwersytecie widowisko „Na dworze w Wersalu” przygotowane przez Balet Dworski „Cracovia Danza”. Ten unikatowy w skali Polski zawodowy zespół specjalizujący się w tańcach historycznych po raz pierwszy wystąpił na Dolnym Śląsku właśnie na zaproszenie Światowida. Zobaczyliśmy spektakl, w którym artyści zaprezentowali repertuar taneczny dworu francuskiego w okresie XVII-XVIII w.

Były to najbardziej znane formy tańca wykonywane na balach królewskich w Pałacu Wersalskim. Dostojny menuet, pełna elegancji i gracji sarabanda, żywiołowy kurant, dworne kontredanse – stanowiły przed wiekami okazję dla dworzan do pokazania się na królewskich salonach. Widowisko zawierało także sceny taneczne ze słynnego baletu „Les Indes Galantes” Jean-Philippe Rameau, w których technika taneczna łączyła się z elementami pantomimy, co współtworzyło specyficzny teatralny styl tańca barokowego.

 Punktem wyjścia dla choreografa – Romany Agnel (na zdjęciu powyżej), były XVIII-wieczne traktaty tańca. Wszystkie prezentowane w przedstawieniu fragmenty taneczne ukazywały niezwykły poziom francuskiej techniki tańca barokowego, tzw. „Belle Danse”, a także różnorodność i bogactwo figur, kroków oraz pełnych wdzięku ruchów rąk i ramion. Tańce wykonywane były z towarzyszeniem muzyki klawesynowej (w wykonaniu wybitnej klawesynistki Urszuli Bartczak) wielkich kompozytorów francuskich doby baroku. Kostiumy autorstwa wrocławianki – Moniki Polak, stanowiły próbę rekonstrukcji dworskich strojów balowych z XVII i XVIII wieku.

Imprezę uświetniła także degustacja win francuskich ufundowana przez firmę P.PH.U. „JJJ” we Wrocławiu.

Dzień Francuski połączył współpracą kilka instytucji. Przede wszystkim dzięki Instytutowi Filologii Romańskiej oraz Ośrodkowi Alliance Française we Wrocławiu mogliśmy zaprezentować Cracovię Danzę w barokowym Oratorium Marianum  na Uniwersytecie. Imprezę objęła patronatem honorowym Ambasada Francuska w Polsce.

Na zdjęciu - od lewej: Justyna Rybarz (taniec), Dariusz Brojek (taniec),Urszula Bartczak (klawesyn), Romana Agnel (kierownictwo artystyczne, choreografia; taniec); Krzysztof Antkowiak (taniec)

Poza koncertem wszyscy zainteresowani francuską kulturą dawną mogli przyjść na otwarty wykład pt „Francuska kultura dworska epoki baroku”, który w Instytucie Filologii Romańskiej przy pl. Nankiera poprowadziła Romana Agnel  - tancerka i  choreograf Crakovii Danza, jak również absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Sorbony. Wykład spotkał się ze sporym zainteresowaniem studentów i licealistów oraz uznaniem przybyłych romanistów – lektorów języka francuskiego i pracowników naukowych. Romana Agnel, posiłkując się prezentacją multimedialną (a czasem własną prezentacją tanecznych pa), ze swadą opowiadała, jak niewyobrażalnie ważną rolę na dworze królewskim w XVII wiecznej Francji odgrywał taniec.

I jeśli ktokolwiek z nas jest zdania, że siła reklamy to wymysł naszych czasów, to bardzo się myli! Właśnie inspirowane mitologią przedstawienia baletowe, które przygotowywał (i uczestniczył w nich!) król razem z dworzanami, służyły w owym czasie nie tylko uciesze tłumnie gromadzącej się podczas tych widowisk paryskiej gawiedzi, ale również do promowania wielkości dworu wśród poddanych! Gdy Ludwik Słońce w jarzącym się od kosztowności kostiumie pojawiał się na scenie  lekkim tanecznym krokiem – lud mógł uwierzyć łatwiej, że ich król to nie tylko władca namaszczony przez biskupa w kościele, ale bóstwo samo w sobie... Wykład w atrakcyjnej formie niósł w sobie wiele ciekawostek z tamtych czasów, a wieczorny pokaz tańca był jego komplementarnym uzupełnieniem.

ETHNOS – KULTURY ŚWIATA
DZIEŃ FRANCUSKI  - Program

 „Francuska kultura dworska w czasach baroku” – otwarty wykład z prezentacją multimedialną;
Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego; prowadzenie Romana Agnel

Koncert-spektakl Muzyka i taniec na dworze w Wersalu
sala Oratorium Marianum na Uniwersytecie Wrocławskim

choreografia : ROMANA AGNEL
kostiumy: MONIKA POLAK- LUŚCIŃSKA

Występują:

URSZULA BARTKIEWICZ -klawesyn
Balet Dworski ARDENTE SOLE: Romana Agnel, Justyna Rybarz, Krzysztof Antkowiak, Dariusz Brojek
      

 1/ L.Couperin – Suite (in C)                                                   

                                  Prélude
                                  Allemande
                                  Courante – pokaz tańca
                                  Sarabande – pokaz tańca
                                  Menuet
                                  Passacaille

       2/ J.Ph. Rameau - Les Indes Galantes (Transcriptions originales pour clavecin, ca 1735)

                                    Air Polonois
                                    1er Air des Fleurs
                                    2e Air tendre pour la Rose
                                    1re Gavotte pour les Fleurs
                                    Gavotte vive pour les Fleurs
                                    Air pour Borée et la Rose –  pokaz tańca (całość)

*      *     *     *     *      *      *     *     *       przerwa      *      *      *     *     *     *      *      *     *     *

 3/ F.Couperin – XXV Ordre                                                          

                            La Visionaire
                            La Misterieuse
                            La Monflambert
                            La Muse Victorieuse
                            Les Ombres Errantes – klawesyn solo

 4/ J.-H.D'Anglebert - Menuet (Pieces de clavecin)
                           F.Couperin - Les Sentimens. Sarabande (I Ordre)
                          J.B.Lully- Corant (in D)

 5 /J.B.Lully- Chaconne de Phaeton  (J.H.D'Anglebert-Transriptions de Lully, ed.1689) – pokaz tańca (całość)
     6/ F.Couperin – Les Amusemens (VII Ordre) – klawesyn solo
     7/ J.Kozłowski – Kontredanse – pokaz tańca – Finał

Informacja o artystach

Urszula Bartkiewicz jest profesorem sztuk muzycznych. Prowadzi klasę klawesynu w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy i w ZPSM im. F.Chopina w Warszawie. W bydgoskiej Akademii Muzycznej zainicjowała i kieruje Zakładem Klawesynu, Organów i Muzyki Dawnej, w ZPSM im.F.Chopina założyła i prowadzi Sekcję Klawesynu, Organów i Muzyki Dawnej. Tworzy i wprowadza własne programy edukacyjne dotyczące wykonawstwa muzyki dawnej. Otacza opieką artystyczną młodych muzyków, udziela konsultacji, publikuje artykuły w wydawnictwach specjalistycznych, prowadzi seminaria, warsztaty i wykłady w zakresie muzyki dawnej, m.in. w Wayne State University w USA, Akademii Muzycznej w Krakowie, Warszawie i Białymstoku. Była inicjatorem, kierownikiem naukowym i artystycznym Seminarium Muzyki Dawnej zorganizowanym w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w 2000, 2003 i 2005 r. W listopadzie 2005 r. prowadziła wykłady i kursy interpretacji dla studentów Wydziału Muzycznego Akademii Sztuki w Banskiej Bystricy (Słowacja) w ramach grantu Programu Sokrates/Erasmus.
Bogatą działalność artystyczną Urszula Bartkiewicz prowadzi od 1974 r. Ma w swym dorobku koncerty solowe i kameralne w kraju oraz za granicą - w Austrii, Belgii, Czechach, Francji, Hiszpanii, Holandii, Niemczech, Rosji, Słowacji, USA, Wielkiej Brytanii, na Litwie i Łotwie. Brała udział w wielu festiwalach i cyklach muzycznych, m.in. w Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku, w Łańcucie, Vratislavia Cantans, Warszawska Jesień, Polskiej Muzyki Współczesnej we Wrocławiu i Warszawie, Muzyki Dawnej w Lublinie i Warszawie, Festiwalu Radiowym "Szymanowski i jego Europa", Festiwalu Beethovenowskim na Opolszczyźnie, "Tempus Paschale" w Lublinie, Bydgoskich Wtorkach Muzycznych, Festiwalu Laureatów Konkursów w Bydgoszczy, Dniach Bachowskich w Krakowie, Bydgoskich Wtorkach Muzycznych, w cyklu Radio Kontakt II Programu PR.
Jej działalność artystyczna to także bardzo liczne nagrania radiowe, również telewizyjne i płytowe. Jako pierwsza nagrała Sonaty klawesynowe G.P.Del Buono, odkryte przez siebie utwory klawesynowe polskich kompozytorów z II połowy XVIII wieku oraz wszystkie tańce z Tabulatury Jana z Lublina. Cieszą się one uznaniem i są wysoko oceniane przez profesjonalistów oraz melomanów. W roku 1996 i 1999 słuchacze Polskiego Radia Łódź umieścili na I miejscu Listy Przebojów Muzyki Poważnej utwory z płyty Polska muzyka klawesynowa, a w lutym i marcu 2000 r. - z albumu płytowego Das Wohltemperierte Klavier J.S. Bacha.
Jako pierwsza w Polsce nagrała całe Das Wohltemperierte Klavier, wydając ten 4-płytowy album, aby uczcić 250 rocznicę śmierci kompozytora. 24 maja 2000 r. otrzymała za to nagranie najważniejszą polską nagrodę muzyczną przyznawaną przez Akademię Fonograficzną: Fryderyk ‘ 99.
Obszerny repertuar Urszuli Bartkiewicz zawiera dzieła solowe, kameralne i orkiestrowe epoki renesansu, baroku, klasycyzmu, wieku XX, XXI w tym wiele światowych prawykonań.

Balet Dworski – Cracovia Danza 
 Balet Dworski "Cracovia Danza" z Krakowa został założony i jest kierowany, przez Romanę Agnel, utalentowaną tancerkę i choreografa.  Zespół pracuje razem od 1997 i do września 2006 nosił nazwę „Ardente Sole”. Nadal stanowi grupę zapaleńców - zawodowych tancerzy klasycznych, która poświęca niemal każdą wolną chwilę na wspólne studiowanie i odtwarzanie tradycyjnych tańców dworskich, stale rozwijając i doskonaląc znajomość tradycji dworów polskich i europejskich różnych epok oraz technikę tańca. Efekt końcowy tej tytanicznej niekiedy pracy to przepiękne widowiska historyczne, odtwarzające z dużym pietyzmem średniowieczne, renesansowe czy barokowe układy choreograficzne, stroje oraz zwyczaje dworskie. "Cracovia Danza" jest jedynym w Polsce profesjonalnym zespołem, ratującym od zapomnienia tę część polskiego i europejskiego dziedzictwa kulturowego. Podstawą do tworzenia choreografii są traktaty pochodzące z XV i XVI wieku, w których dawni mistrzowie bardzo precyzyjnie opisywali taneczne figury i kroki, najpierw z pomocą rysunków, później uproszczonych symboli. Zapisy te pozwalają dzisiaj wiernie odtworzyć i zaprezentować autentyczne układy taneczne sprzed wieków. Zachowana ikonografia tańców dawnych jest też inspiracją do tworzenia autorskich choreografii.
  Projektowaniem kostiumów dla Baletu Dworskiego "Ardente Sole" zajmuje się pani Monika Polak-Luścińska; scenograf teatralny, plastyk, kostiumograf. Stroje tancerzy urzekają bogactwem kolorów i ogromną dbałością wykonania. Autorskie przedstawienia, które tańcem i pantomimą, językiem zrozumiałym pod każdą szerokością geograficzną, opowiadają o dawnych ceremoniałach, wskrzeszają obyczaje panujące w dawnej Polsce i Europie. Perfekcyjnie dopracowane kroki taneczne, muzyka i kostiumy, wpisane w dramaturgię widowiska stanowią doskonałą wizytówkę zarówno dawnej jak i współczesnej kultury i sztuki polskiej, przypominając tym samym o jej poczesnym miejscu na "kulturalnej mapie Europy".
  Balet Dworski " Cracovia Danza" uczestniczy w przedstawieniach operowych w kraju i za granicą, realizuje nagrania dla Telewizji Polskiej, wielokrotnie gościł na Festiwalu Jana Sebastiana Bacha w St. Donat (Francja), Festiwalu średniowiecznym w St. Antoine (Francja), brał też udział w Międzynarodowej Letniej Akademii Muzyki Dawnej (Wilanów). W sierpniu 2000 roku był gospodarzem (i jednym z wykonawców) pierwszego na świecie Festiwalu Tańców Dworskich w Krakowie, który odtąd odbywa się cyklicznie. Oprócz prezentowania własnych spektakli „Cracovia Danza” występuje ze znakomitymi solistami; Kennethem Weissem (klawesyn), Elżbietą Stefańską (klawesyn), Jaapem Ter Lindenem (wiolonczela barokowa) - oraz zespołami muzyki dawnej: The Spirit of Gambo (Hannower, Niemcy), Il Tempo (Warszawa), Dancerye (Warszawa), Le Concert de l'Hostel Dieu (Lyon, Francja), La Grande Ecurie Et La Chambre De Roy (Francja), Ricercar Consort (Bruksela, Belgia), Musica Poetica (Annecy, Francja).

Romana Agnel - tancerka, choreograf, historyk sztuki, założycielka Baletu Dworskiego - „Cracovia Danza” (od 1996 r. do września 2006 zespół nosił nazwę Ardente Sole). Jest absolwentką Społecznej Szkoły Baletowej w Krakowie (klasa prof. Marty Mirockiej), ale swoje umiejętności w zakresie tańców historycznych i dworskich zdobyła we Francji. Naukę podjęła w Paryżu, najpierw u prof. Antoinette Guedy (w Le Ballet Légendaire d'Ile de France), a następnie u Martine Pichon (w zespole tańców średniowiecznych i renesansowych Le Bal Paré) oraz na zajęciach z tańca barokowego u Cecilli Gracio Moura w VII konserwatorium w Paryżu, a także pod kierownictwem Marie-Geneviéve Massé w Thěâtre Baroque de France.  Romana Agnel swoje zainteresowania tańcem pogłębiła zarówno poznając jego indoeuropejskie źródła (uczyła się klasycznego tańca indyjskiego Bharata Natyam u Smt. M. K. Saroja w Madrasie), jak i kończąc studia na wydziale historii sztuki Uniwersytetu Sorbony w Paryżu.  Tancerka nadal dzieli swoje życie zawodowe pomiędzy Polskę i Francję. We Francji występuje jako solistka w spektaklach z klawesynistą Kenethem Weissem. W Polsce jako choreograf i tancerka współpracuje z m.in. z Warszawską Operą Kameralną, Teatrami w Krakowie i Zamkiem Królewskim w Warszawie. Prowadzi zajęcia z tańców historycznych na Akademii Muzycznej w Krakowie oraz liczne kursy w swoich specjalizacjach (w Polsce i na świecie). Największą zawodową pasją Romany Agnel jest jednak praca we własnym zespole „Cracovia Danza”. To tutaj w pełni rozwija swoje fascynacje artystyczne, dba o każdy szczegół autorskich przedstawień. Współpracuje z muzykami specjalizującymi się w wykonywaniu muzyki dawnej, tworzy choreografie, uczy swoich tancerzy technik tańca historycznego. Projekty Romany Agnel cechuje wnikliwa dbałość o walory artystyczne, poczynając od choreografii opartych na traktatach europejskich mistrzów tańca po z pietyzmem zaprojektowane kostiumy i rekwizyty inspirowane historyczną ikonografią.